Kwekerijennederland.nl

Copyright © Dirk Staels

PLANTEN TIJDENS DE WINTER BESCHERMEN

Winterbescherming planten (bomen, struiken, vaste planten, exoten, rozen..)

Tal van planten zijn niet inheems en van nature niet aangepast aan onze bijzondere winteromstandigheden ( nat , koud en veel wind ) en aldus niet ‘winterhard’ te noemen.

Maar wat is winterhard ?

Winterhardheid is sowieso reeds een relatief begrip, afhankelijk van tal van factoren.

Hoe de plant opgekweekt is (in welk klimaat onder welke omstandigheden) zal reeds voor een groot gedeelte zijn ‘winterhardheid’ bepalen. Het vermogen van een plant om de winter te overleven hangt immers ook in belangrijke mate af van de warmte in de voorbije zomer . Bij droge warme zomers worden de planten verplicht met hun wortels dieper naar water te gaan zoeken, vertraagt de groei en zal het houtachtige weefsel beter afharden. Sierheesters en bomen die traag opgekweekt werden ( zonder massa meststoffen) zullen ook beter vorst resistent zijn dan planten die te veel en te lang van meststoffen voorzien werden en tal van lange slappe stengels hebben.

In de groenboekerij of tuinliteratuur is bij de term ‘winterhard’ enige voorzichtigheid geboden , tal van groene redacteurs en auteurs van boeken spreken immers reeds van winterhardheid als de plant -15°C aankan. Tot voor enkele jaren leek dit vrij veel, maar de laatste jaren kregen we ook in de lage landen temperaturen tot -28°C te verduren tijdens opeenvolgende winteroffensieven. Zelfs in de kustregio (West-Vlaanderen- Zeeuws-Vlaanderen), traditioneel beschermd door de warme golfstroom, zakte de temperatuur diverse malen beneden de minus -10°Celsius.

Winterhardheid kort samengevat.

* Traag opgekweekte planten zijn beter koude resistent (hebben gn slappe niet afgeharde stengels)

* Planten op een zeer warme en zonnige standplaats zijn beter koudebestendig

* Jonge planten zijn steeds minder winterhard - struiken steeds wat beschermen (vliesdoek )

* De geografische hoogte telt ook mee , iedere 300m daalt de temperatuur met 0,5°C

* Bladhoudende planten zijn vaker kwetsbaarder dan bladverliezende : bladhoudende planten kunnen bij langdurige vorstperiodes geen vocht meer opnemen uit de bodem en verliezen vocht bij zonnige vorstdagen door verdamping en schrale winden. Sommige planten hebben ingenieuze beschermingssystemen ontwikkeld, rhododendrons bv. krullen hun bladeren volledig op zodat het verdampingsoppervlak geminimaliseerd wordt.

* Planten die beschermd worden tegen schrale winden en te veel neerslag ,zijn beter bestand tegen hoge wintertemperaturen.

Winterbescherming planten

Preventieve maatregelen:

* Kies zoveel mogelijk planten die in uw klimaatzone reeds decennia hun winterhardheid bewezen hebben.

* Zorg voor een goede windbescherming ( hagen, winddoorlatende schuttingen, tijdelijke windkeringen van stokken en netten of vliesdoek.

* Plant geen planten in vorstzakken

* Zorg voor een goed gedraineerde bodem, in een droge bodem kunnen planten meer koude verdragen.

* Plant kwetsbare planten tegen een warme muur of op een zuidelijke glooiing

* Mediterane planten en de meeste klimplanten houden van een warme huismuur

* Stop tijdig met voeding(en te veel water) geven aan sierheesters en rozen, vanaf de tweede helft juli niet meer bijvoeden.

Beschermende maatregelen

* Isoleren van kleine bomen en struiken : planten inpakken met jute, oude dekens, varens, stro, vliesdoek, rietenmatten, kokosmatten, lagen krantenpapier ...kan de bovengrondse delen tegen heel wat schade beschermen. De temperatuur wordt constanter gehouden en vooral jute remt tijdens de dooi goed het opwarmingsproces. Pak geen natte planten in , anders kan broei ontstaan ! Vanzodra voorspelt wordt dat het enkele dagen en nachten boven nul graden blijft, verwijder dan tijdelijk het inpakmateriaal, laat de plant ademen en eventueel aanwezig overtollig vocht verdampen. Noppenfolie of plastiekdekzeilen worden gezien hun luchtdichtheid afgeraden, kunnen wel tijdelijk als windbescherming aangebracht worden.

* Afdekken met mulch, bladeren of aarde . Door de bodem rond vasteplanten,bolgewassen e.a. van een luchtige laag isolerend organisch materiaal te voorzien (bladeren, stro, hooi, boomschors, dennetakken, hakseling..) kan de vorst niet tot bij de wortels van de planten doordringen en wordt bovendien de bodemstructuur verbeterd. Bij te natte winters en warmere dagen kan vooral bij rottingsgevoelige planten het af en toe eens verwijderen van de mulchlaag heilzaam zijn.

* Individuele planten beschermen met cloches of eigen constructies . Wie zijn planten niet wenst in te pakken of dit te omslachtig vindt kan een cloche of miniatuurkasje (foliekasje) over de plant of struik zetten. Voor kleinere planten zijn ook tijdelijk een grote bloempot, oude emmer, een stevige kartonnen doos, dit laatste evenwel niet toepassen voor groenblijvende planten (licht nodig)

* Verhuis van potplanten naar de serre, veranda of garage : niet winterharde planten in pot, dienen tijdens de wintermaanden een ander onderkomen te krijgen. Verwijder eind oktober dode takken en bladeren en breng ze onder in een vorstvrije niet te donkere overwinteringsplaats, de meeste mediterane en subtropische planten prefereren een wintertemperatuur van rond de 5 – 10°C.Bestaat de kans dat het in de door u gekozen ruimte uitzonderlijk toch kouder wordt, omwikkel ze dan met enkele lagen vliesdoek, dit laat licht en lucht door en geeft enkele extra graden isolatie aan uw planten

* Rozen bescherming : Theehybriden en trosrozen kunnen mits de nodige aanaarding (ca 20cm) temperaturen tot -12°C aan, stamroosvariÎteiten worden beschermd door de kroon met een lap jute of bos stro te beschermen. Rozen die temperaturen tot boven -20°C makkelijk aankunnen zijn Bourbonrozen, Centifoliarozen en Chinese rozen. Rozen zijn steeds bijzonder kwetsbaar op de entplek, zorg vooral bij gevoelige soorten ervoor dat deze steeds beschermd is.

nog enkele interessante links rond rozen bescherming : link 1 - link 2 - link 3

Ficus carica - vijgenbomen zijn vrij winterhard eens ze enkele jaren oud zijn, op een beschutte standplaats, beschermd tegen de wind doen ze het vrij aardig.

Chaemerops humilis kan best wat vorst verdragen (-10°C), maar houdt niet van onze natte winters, beschermen tegen regen (paraplu) en wind.

Deze hydrangea macrophylla bezwijkt onder het gewicht van de sneeuw, de sneeuw zelf is wel een goede isolatie !

Foto rechts : Een imposante plant als de Gunnera manicata vraagt tijdig winterbescherming, snij eind oktober de imposante bladeren af en dek hier mee de plant toe, later kunnen dennetakken , vliesdoek en dekens verdere bescherming bieden tegen voortdurende vrieskou

Fargesia muriella, deze niet woekerende en zeer winterharde bamboesoort bezwijkt bijna onder het gewicht van de eerste sneeuw.

Rhododendrons vouwen bij vrieskoude hun blaadjes dicht, maar vanzodra het net boven 0°C vouwen ze deze weer open (zie foto !)

INTERESSANTE LINKS OVER PLANTENBESCHERMING TEGEN VORST EN WINTERKOUDE

WINTERBESCHERMING PALMBOMEN

WINTERBESCHERMING MUSA -BANANENPLANTEN

Palmsoorten zoals de Trachycarpus fortunei en Trachycarpus Wagnerianus kunnen wél wat vorst verdragen, ook de Chaemerops humilis kan mits de nodige windbescherming én droog houden van de grond (dakje) onze winters wel aan. Andere prachtige soorten zoals de Phoenix Canariensis, Chaemerops Vulcano, Jubea Chilensis...zullen in de winter absoluut uw goede zorgen en bescherming nodig hebben . Voor meer info : klik op onderstaande links

*www.openexotentuinen.be/exoten/winterbescherming.pdf

* bouwplan winterbescherming

*reuzeplantenhoezen

De wellicht meest in onze tuinen voorkomende bananenplant is de Musa Basjoo of Japanse vezelbanaan Èn mits de nodige bescherming , inpakken en beschermen tegen teveel vocht zal de plant niet tot helemaal aan de grond invriezen en krijg je op termijn een prachtig exemplaar van 4-5m dat in de herfst kleine banaantjes (niet eetbare) produceert. Maar ook tal van andere soorten zoals o.a Musa Sikkimensis, Musella lasiocarpa, Ensete glaucum kunnen mits goede zorgen de winter doorgeholpen worden, meer info op de links hieronder.

http://palmvrienden.net/lapalmeraie/2009/09/winterbescherming-bananenplant/

http://www.tuinadvies.be/vorstbestendige_bananen_musa_basjoo.htm

WINTERBESCHERMING

CANNA'S

WINTERBESCHERMING

Ficus Carica - Vijgenboom

Canna’s zijn schitterende planten die in de tropen het hele jaar door prachtige bloemen ten toon spreiden, in onze regio bloeien ze meestal in juli en doen ze dit tot de winter invalt. De planten kunnen absoluut (met uitzondering van ) niet tegen vorst, uitgraven van de wortelstokken en vorstvrij overwinteren is een noodzaak. Meer info via de links onderaan.

*www.tuin-wiki.nl/Main/Canna

*http://home.planet.nl/~gerrien/canna.htm

*www.cooltropicalplants.com/Overwintering-canna-plants.html

Ficus Carica, vijgenbomen zijn reeds eeuwen in onze regio's ingeburgerd, toch kunnen ook zij, zeker , bij late en strenge winteroffensieven enige winterbescherming gebruiken. Geef planten in volle grond een zonnige beschutte standplaats tegen noorder -en oostenwinden, ook de aanwezigheid van een warme zuidermuur kan wonderen verrichten. Bij kleinere exemplaren kan je een tijdelijke windschutting aanbrengen, met vliesdoek en of noppenfolie. Is je boom toch ingevroren, heb dan steeds veel...heel veel geduld, kijk of de takken onder de schors nog groen zijn...en wacht..in 2012 zijn tal van vijgenbomen zelfs maar eind juli opnieuw beginnen blad maken

SPECIALE CONSTRUCTIES ALS WINTERBESCHERMING

Wie de tijd en het nodig materiaal ter beschikking heeft kan zijn niet noodzakelijk groen blijvende exoten op bijzondere wijze beschermen .Zowel het weren van de regen als een degelijk isolatiemateriaal is onontbeerlijk.- zie deze foto van de winterconstruchtie rond Musa - bananenbomen in het arboretum het Leen te Eeklo, achter de isolatie platen zijn de planten nog eens door enkele stro-balen beschermd.