Kwekerijennederland.nl Copyright © Dirk Staels

ACONITUM – MONNIKSKAP – SOORTEN , foto’s , info

Aconitum ( monnikskap) is een geslacht dat behoort tot de ranonkelfamilie ( Ranunculaceae) en frekwent voorkomt in het Noordelijk halfrond, het bevat ongeveer een 100 tal soorten van overblijvende (vaste) of tweejarige planten die zich goed voelen in noordelijke gematigde zones.

De bladeren zijn diepgelobd, waaiervormig, ingesneden en niet wintergroen. De meeste monnikskap planten bloeien van de late lente tot begin van de herfst met trossen van witte, gele, blauwpaarse tot violetkleurige bloemen aan rechtopgaande stengels, die bij sommige variëteiten wel eens wat ondersteuning kunnen gebruiken . De nederlandse naam is ontleent aan de vorm van de bloem, de bloem bevat vijf kelkblaadjes en het bovenste heeft ahw de vorm van een helm of monnikskap.

Verzorging : De meeste soorten zijn zeer goed winterhard en makkelijk te kweken in de halfschaduw of volle zon , al is bij volle zon een permanent vochtige , goed doorlatende, humusrijke bodem een noodzaak. Het zijn van nature planten die langs bosranden en weilanden groeien of hoog in de bergen , vermeerderen kan via delen / scheuren in de winter of zaaien .

De grootste variatie Aconitum soorten is terug te vinden in Azië , een kleinere groep in Europa en Noord – Amerika.

Aconitum is fylogenetisch verwant met Delphinium zoals blijkt uit de overeenkomsten in productie van diterpene alkaloiden en morfologie.

Aconitum carmichaelii – Chinese monnikskap, ook wel Azuren monnikskap genaamd : met een rechtopgaande vorm, drie tot vijflobbige leerachtige bladeren met een heldere onderkant. Bloeit met witte tot zachtpaarse helmvormige bloemen . Usda zone 3-9 . Hoogte 0,9 m – Breedte : 0,4m ( cultivar ‘Arendsii’ wordt hoger en zal ondersteuning nodig hebben)

Aconitum napellus : blauwe monnikskap , terug te vinden in Europa en Azië in de noordelijke gematigde streken, het is een stevig rechtopgaande plant met helder paarsblauwe bloemen en licht behaarde vijf tot zevenlobbige bladeren. Usda zone 5-9

Gekweekte kruisingen : zoals bij alle vaste planten bestaan ook hier talloze hybriden , vaak als x cammarum aangeduid- voor meer info : zie onder

Vermeerdering :

Zaaien : dit kan in het voorjaar ( maart – april) in een koude kas of koude bak of in het najaar in de volle grond, monnikskap is een koudekiemer , er moet dus flink wat koude overheen vooral het zaad kan kiemen , in de lente gezaaide planten kunnen in oktober op de plaats van bestemming uitgeplant worden

Scheuren : forse planten kan men van oktober tot maart scheuren (bij vorstvrije omstandigheden) en op de nieuwe plaats van bestemming zetten. Opgelet : monnikskap is zeer giftig – draag steeds handschoenen tijdens de werkzaamheden .

Etymologisch : de naam Aconitum zou afkomstig zijn van het Griekse ‘Akontion’ = pijl en verwijst naar het gebruik door Grieken, Chinezen e. a volkeren van in monnikskap gedoopte pijlpunten om dieren en mensen versneld om het leven te brengen.

Aconitum is bijzonder giftig voor mens en dier

De alkaloïde aconitine van de plant is een van de sterkste plantengiften , snel ontstaat een gevoelloze tong en keel, braken, buikkrampen, rillingen, diaree…en treden verlammingsverschijnselen op, ademnood ontstaat en de dood door verstikking of hartstilstand volgt .. dit alles terwijl de geest volkomen helder blijft. Hou kinderen van de plant weg en draag steeds handschoenen bij het aanraken , want bij plukken of scheuren kan het gif door de huid dringen en huidontstekingen teweeg brengen. Eerste hulp : bij inname van plant onderdelen – koolstofpoeder innemen , braken opwekken , natriumsulfaat toedienen en direct naar het