Rozen soorten en indeling

Rozen : soorten en indeling – voor een overzicht van moderne rozen : klik hier

Rosa ‘Cantabrigensis’ – foto J. Sterken

Rosa ‘Stanwell Perpetual’ – 1838 – pimpinellifolia hybride

Rosa ‘ Du maître d’école’ – Gallica roos

Rosa ‘Reine Victoria’ – Bourbonroos – foto tuin van Mia Gevaert.

Er bestaan meer dan 100 wilde (botanische rozen) en daaruit werden tot op heden meer dan 13.000 cultivars veredeld en ieder jaar neemt dit aantal behoorlijk toe. Iedere indeling van rozen is dan ook slechts een nobele poging wat orde te scheppen in de veelheid van variÎteiten en puur indicatief. Van nature komen de wilde rozen uit het Noordelijk halfrond (gematigde streken) , dankzij de vele veredelingen zijn er ook rozen ontstaan die ook in warme streken goed gedijen, zodat men kan stellen dat ze de wereld rond terug te vinden zijn.

Bij de onderstaande indeling volgen we deze van de World Federation of Rose Societies en de Royal National Rose Society van Engeland.

Botanische of wilde rozen : rozen waarmee niet gekruist is en die gewoon in de wilde natuur voorkomen. Meestal grote oersterke planten die ÈÈnmalig bloeien met enkele vijfledige bloemen in de lente of begin van zomer en fraaie rozenbottels in de herfst tentoonspreiden.

Oude rozen

Deze categorie wordt onderverdeeld in 2 subcategoriën , de eerste omvat de oude rozen van Europese herkomst, de tweede de hybriden tussen Oosterse en Europese rozen.

Categorie 1 : oude rozen van Europese afkomst

Deze soorten zijn rijkbloeiend (lente , zomer) met trossen geurende bloemen aan matbladige planten, diverse soorten ( Alba, damascener en gallica werden om de geur gekweekt)

Alba rozen – Rosa alba : Grote heesters met grijsgroen blad en witte tot roomkleurige geurende bloemtrossen, bestaan reeds sinds de Oudheid in Middelands Zeegebied, zeer winterhard en sterk, verdraagt ook wat schaduw.

Centifolia – Rosa centifolia (honderdbladig) – ook soms ‘Provencerozen’ genoemd of ‘Hollandse roos’ : vrij slordige, doornige maar heerlijk geurende rozenstruiken met roze, witte en paarsige bloemen. Kenmerkend zijn de bloemen met vele blaadjes(honderdbladig) – rustiek effect – gekend sinds 1450.

Damascener – Rosa damascena ( verwijzend naar Damascus) –

Ruige heesters met een open slordige groei, grijzige donzige bladeren fijngeurende zuiverwitte tot helderroze bloemen in het midden van de zomer. Groep die vaak gebruikt wordt bij de productie van parfums en cosmetica. Enkele rozen uit deze groep zijn o.a : Rosa ‘Comte de Chambord’ 1860 – Rosa ‘Quatre Saisons’ 1660 – Rosa ‘Pergolese’ 1860.

Duinroos – ‘ Scotch Briar’ – Doornige meestal lage heesters met witte, roze, paarse, gele of zelfs gestreepte bloemen. (selecties van Rosa pimpinellifolia sinds 1890 )

Egelantier – ‘Sweet Briar – Hybriden van Rosa Rubiginosa (synoniem R. Galanterie ) met meestal bladeren die geuren naar zure appels. Grote doornige en sterk vertakte heesters met roze, donkergele of paarse bloemen – sinds 1890.

Gallica – Meestal dichtgebladerde heesters met compacte groeiwijze, oude soorten werden reeds volop gekweekt door Grieken en Romeinen. Vanaf 17 de eeuw werden ook door Nederlanders en Fransen volop nieuwe variÎteiten veredeld , vaak met prachtige kleuren en geuren. Er zijn vooral roze, kastanjebruine, paarse en gestreepte vormen. vb: Rosa ‘Château de Namur’

Mos rozen : mutant van Rosa Centifolia met wonderlijke mosachtige begroeiing op takken en kelk – vooral een curiosum, winterhard en geuren.

Categorie 2 : Oude rozen hybriden tussen Europese soorten en Oosterse – bloeien vrijwel allemaal in zomer en herfst.

Bourbonrozen : Rosa bourboniana – De naam verwijst naar île de Bourbon (eilandengroep nabij Madagascar) van waaruit ze in 1817 naar Frankrijk gebracht werden – zijn krachtige groeiers met vele bladeren en open groeiwijze. Staan ahw tussen oude en moderne variëteiten in :ze hebben ouderwetse geurende bloemen met heel veel bloemblaadjes(roze, wit, paars, gestreept) met een na de zomer ook herbloeiend. Vaak geschikt voor gebruik als lage klimroos. (enkel bekende voorbeelden : Rosa ‘ Reine Victoria’ – Rosa ‘Souvenir de la Malmaison’ – 1843 -Rosa Madame ‘Isaac Pereire’

Boursault rozen : tamelijk vroegbloeiende struiken met gladde donkere takken – ziektegevoelig ( vanaf 1820)

Chinese : hybriden met Rosa Chinensis in hun stamboom vanaf 1750. Heesters met glanzende spitse blaadjes en meestal weinige spichtige takken. (sinds 1750)vb: Rosa ‘Old Blush’ syn. ‘Parkinson’s Pink China’ (< 1700 n.chr)

Muskus: Krachtige heesters, doorbloeiend met veel blad en in trossen gevulde bloemen die naar muskus geuren en in hun afstamming verwant zijn met de Rosa Brunoni (muskusroos) . Muskus rozen doen het ook goed op armere gronden en zijn vaak op zijn mooist als ze niet gesnoeid worden . Vooral gekend omwille van de veredelingen van Joseph Pemberton ( ‘Penelope’ 1924 – ‘Buff Beauty’ 1939 – ‘Cornelia’ 1925 – R.’Felicia’ 1928 ) en Bentall ( Ballerina 1937) – voor meer informatie over muskusrozen – klik hier

Noisette: Deze rozen werden rond 1810 genoemd naar de Franse kweker Philippe Noisette, ontwikkeld uit Rosa Moschata en Chinese roos ( en theerozen) . Krachtige groeiende heester- en of klimrozen met glanzende bladeren en trossen vol crème gele of bruingele bloemen met bijzonder kruidige geur (vb. ‘Blush Noisette 1817)

Portland/ Damascener Portland rozen: rozenstruiken genaamd naar de hertogin van Portland die rond 1800 de Rosa ‘Comte de Chambord’ in Engeland introduceerde. De latere kruisingen kregen de naam ‘Portland rozen’ . Het zijn rijkbebladerde stijve struiken met grote geurende witte, roze, paarse en zelfs karmijnrode bloemen. Bekende soorten zijn o.a : R. ‘Comte de Chambord , R. ‘ Duchess of Portland’, R. ‘Rose du Roi’ en Rosa ‘Jacques Cartier’. Rosa ‘Madame Hardy’ Werden vooral populair omdat ze doorbloeien en ook pasten in de kleinere tuin.

Remontant (herbloeiende) rozen : Krachtige heester – en klimrozen met grote, volle, sterk geurende bloemen die herhaalde malen bloeien , meestal is de tweede bloei iets minder spectaculair ( kleuren : wit, crème, rood, karmozijn, purper, kastanjebruin, roze….) Deze groep is ontstaan uit kruissingen van de andere groepen vnl. Chinese, Portland, Bourbon en Noisette. (enkele vb: R. ‘Baron Girod de l’Ain 1897 – R. ‘Empereur du Maroc’ 1858 – R. ‘Souvenir du docteur Jamain’ 1865 ) Rosa -‘Ferdinand Pichard’

Sempervirens (groenblijvend in de winter ) : Klimrozen met glanzende bladeren en in de zomer meestal witte of roze bloemen -sinds 1820 . vb: Rosa ‘Adelaide d’Orleans’ – 1826

Theerozen (Rosa Odorata) : Heester- en klimrozen met sierlijke,fraaie en geurende bloemen (bloemkleur voornamelijk geel en roof) . Deze soorten komen uit het verre Oosten (vermoedelijke kruissing : Rosa gigantea en Rosa chinensis ? ) -werden theerozen genoemd niet omwille van de geur, maar omdat ze met de boten van de Oost Indische Companie (theeboten ) aangevoerd werden. Sinds 1810 geintroduceerd in onze regionen – later werden hieruit de bijzonder succesvolle theehybriden gekruist (vanaf 1860)

Rosa ‘ Buff Beauty’ 1939 – Ann Bentall- Muskusroos

Rosa remontanthybride ‘Fisher Holmes’

TUINBEZOEKEN .NL

tal van schitterende tuinen in binnen -en buitenland zetten ieder jaar hun deuren op voor de bezoekers

meer informatie